پارازیت چیست؟

امروزه كلمه هايي چون پارازیت ، پارازیت ماهواره  مانند فيلتر و فيلترينگ بسيار رايج هستند.

براي جلوگیری  و مقابله با پارازیت بايد اول موج الكترو مغناطیس را بشناسيد.

طیف الکترومغناطیسی

امواج الکترومغناطیسی بر حسب بسامدشان (فركانس) به نام‌های گوناگونی خوانده می‌شوند: امواج رادیویی، ریزموج، فروسرخ (مادون قرمز)، نورمرئی، فرابنفش، پرتو ایکسو پرتو گاما. این نام‌ها به ترتیب افزایش بسامد مرتب شده‌اند.
ز فرکانس ۳۰ اگزا هرتز تا ۳۰۰ اگزا هرتز را اشعه گاما مینامند.
از فرکانس ۳ اگزا هرتز تا ۳۰ اگزا هرتز را اشعه ایکس سخت (HX) مینامند.
از فرکانس ۳۰ پتا هرتز تا ۳ اگزا هرتز را اشعه ایکس نرم (SX) مینامند.
از فرکانس ۳ پتا هرتز تا ۳۳ پتا هرتز را اشعه فرا بنفش دور (EUV) مینامند.
از فرکانس ۷۵۰ ترا هرتز تا ۳ پتا هرتز را اشعه فرا بنفش نزدیک (NUV) مینامند.
از فرکانس ۴۰۰ ترا هرتز تا ۷۵۰ ترا هرتز را نور مرئی مینامند.
از فرکانس ۲۱۴ ترا هرتز تا ۴۰۰ ترا هرتز را فروسرخ نزدیک (NIR) مینامند.
از فرکانس ۱۰۰ ترا هرتز تا ۲۱۴ ترا هرتز را موج کوتاه فروسرخ (SIR) مینامند.
از فرکانس ۳۷٫۵ ترا هرتز تا ۱۰۰ ترا هرتز را موج متوسط فروسرخ (MIR) مینامند.
از فرکانس ۲۰ ترا هرتز تا ۳۷٫۵ ترا هرتز را موج بلند فروسرخ (HIR) مینامند.
از فرکانس ۳۰۰ گیگا هرتز تا ۲۰ ترا هرتز را فروسرخ بسیار دور (FIR) مینامند.
از فرکانس ۳۰ گیگا هرتز تا ۳۰۰ گیگا هرتز را بسامد مافوق بالا (EHF) مینامند.(ریزموج)
از فرکانس ۳ گیگا هرتز تا ۳۰ گیگا هرتز را بسامد بسیار بالا (SHF) مینامند.(ریزموج)
از فرکانس ۳۰۰ مگا هرتز تا ۳ گیگا هرتز را بسامد فرابالا (UHF) مینامند.(ریزموج)
از فرکانس ۳۰ مگا هرتز تا ۳۰۰ مگا هرتز را بسامد خیلی بالا (VHF) مینامند.
از فرکانس ۳ مگا هرتز تا ۳۰ مگا هرتز را بسامد بالا (HF) مینامند.
از فرکانس ۳۰۰ کیلو هرتز تا ۳ مگا هرتز را بسامد متوسط (MF) مینامند.
از فرکانس ۳۰ کیلو هرتز تا ۳۰۰ کیلو هرتز را بسامد پایین (LF) مینامند.
از فرکانس ۳ کیلو هرتز تا ۳۰ کیلو هرتز را بسامد خیلی پایین (VLF) مینامند.
از فرکانس ۳۰۰ هرتز تا ۳ کیلو هرتز را بسامد در حد صوت (VF) مینامند.
از فرکانس ۳۰ هرتز تا ۳۰۰ هرتز را بسامد بسیار پایین (ELF) مینامند

مفهوم پارازیت

پارازیت چیست؟ و چگونه با آن مقابله كنیم؟

اگر بخواهیم آن را علمی تعریف کنیم، باید گفت هر پدیده فیزیکی را که به صورت همزمان تابعی از مکان و زمان باشد، موج می گوییم. فرمول ریاضی تابع موج به وضوح ارتباط این پدیده را با زمان و مکان نشان می دهد. موج یعنی انرژی گسترده شده با فرکانس و طول موج، یا به عبارتی به هر آشفتگی در محیط که در فضا یا فضا- زمان منتشر شود و اغلب حامل انرژی است، موج گفته می شود. اگر این آشفتگی در میدان های الکترومغناطیسی باشد، آن را موج الکترومغناطیسی می نامند. در امواج الکترومغناطیسی میدان های الکتریکی و مغناطیسی به طور عمود بر یکدیگر نوسان می کنند و با سرعت نور انتشار پیدا می کنند. جالب است بدانید که امواج با هم برخورد نمی کنند بلکه تداخل می کنند. امواج الکترومغناطیسی که طیف وسیعی از موج ها را دربرمی گیرد، برای انتشار به محیط مادی نیاز ندارد، یعنی می تواند هم در محیط مادی و هم خلأ منتشر شود ولی امواج مکانیکی که امواجی ساده تر هستند مانند صوت، امواج زلزله و امواج آب برای انتشار به محیط مادی نیاز دارند.

به طور کلی امواج به دو دسته امواج طولی و عرضی تقسیم می شوند. در موج طولی امتداد انتشار و نوسان بر هم منطبق است در حالی که در موج عرضی جهت امتداد نوسان بر امتداد انتشار عمود است. امواج الکترومغناطیسی جزء امواج عرضی هستند.

امواج صوتی جزء امواج طولی هستند. امواج صوتی می توانند در جامدات، مایعات و گازها منتشر شوند. امواج صوتی در محدوده یی قرار گرفته اند که می توانند گوش و مغز انسان را برای شنیدن تحریک کنند. این محدوده بین 20 تا 20 هزار هرتر (Hz) قرار دارد. امواج الکترومغناطیسی پهنه وسیعی از فرکانس ها را دربرمی گیرد مانند امواج مرئی، رادیویی، X و گاما، بنفش، فرابنفش، قرمز، مادون قرمز و… که در این تقسیم بندی جا می گیرند.

اما نویز یعنی سیگنال ناخواسته که به سه دسته اصلی تقسیم می شوند؛ نویز زمینه، نویز نوسانی و نویز مزاحم که بیشترین بحث ما درباره مورد سوم است که همانند یک سیگنال این امواج منتشر می شوند و سیگنال های دریافتی را پوشش می دهند به نحوی که باعث به هم ریختن سیگنال اصلی می شوند. البته اگر بخواهیم دقیق تر نویزها را بررسی کنیم، موارد ذیل را باید در نظر گرفت؛

Backgroud and system noise ( تاثيرات داخلي سيستم يا نويز زمينه )
– Earth thermal noise ( تاثيرات حرارتي يا گرمايي زمين بر ماهواره )
– Free space lose ( از دست دادن سيگنال توسط فضا و جو )
– Rainfade( تاثيرات باراني بر روي ماهواره )
– Terrestrail Interference ( امواج راديويي يا ميكرو ويو مزاحم ) *
– ( Solar outage ( sun transit , solar interference ( تاثيرات خورشيدي بر روي ماهواره )

بحث اصلی این مقاله امواج رادیویی یا میکروویو مزاحم (Terrestrial Interference) است. این امواج زمینی رادیویی یا میکروویو همانند سیگنال از برج رادیویی فرستاده می شوند و روی سیگنال های اصلی ماهواره سوار می شوند و باعث می شوند تصاویر به صورت شطرنجی دیده شوند. معمولاً این برج ها در مکان های بلند شهر نصب می شوند. این امواج برای اولین بار در سال 1965 در امریکا برای فرستادن امواج رادیویی به کار گرفته شد. آنها می خواستند یک دهم هزینه اصلی فرستادن یک باند رادیویی را بپردازند ولی با پیشرفت تکنولوژی از سال 1980 این سیستم منسوخ شد. این امواج در همان برج رادیویی توسط دستگاهی مخصوص تولید و منتشر می شود. امواج پارازیتی علاوه بر کانال های تلویزیونی، تلفن همراه، اینترنت، سیستم های الکترونیکی کلیه دستگاه های ایمنی، مراکز تحقیقاتی، علمی، سنجش دما و هوا و… اختلال ایجاد می کند.

جهت دریافت فرکانس های میکروویو در محدوده سه مگاهرتز تا 300 گیگاهرتز باید آنتنی به طور صحیح مقابل ماهواره قرار گیرد تا امواج به طور موازی با آن برخورد کند و در کانون جمع شود. دستگاه های پارازیت انداز با توجه به فرکانس های ارسال شده روی فرستنده های مختلف، روی آنها اختلال ایجاد می کنند. مشخصاً توان این پارازیت اندازها باید بیشتر از امواج ارسال شده باشد. نکته مهم این است که به خاطر اثر زمین، برد امواج میکروویو دو کیلومتر است و برای آنکه یک نقطه را پوشش دهند، نیاز به تعداد زیادی دکل در مکان های مختلف دارند. لازم به ذکر است که دستگاه های تولیدکننده امواج میکروویو، بسیار گران هستند. امواج میکروویو با فرکانسی بالاتر از 300 مگاهرتز بیشترین اثر را روی بدن دارد. طبق مطالعات انجام شده از بین رفتن تعادل دمای بدن، به طوری که بیش از پنج درجه سلیسوس باشد خطر مرگ را برای انسان دارد. هنگامی که امواج میکروویو با بدن برخورد می کند، مقداری از آن جذب بدن می شود و مقداری هم عبور می کند. عضلات بدن انسان قدرت جذب بیشتر این امواج را دارد. این امواج پس از جذب در بدن تولید گرما می کند. این گرما جریان های القایی در بدن به وجود می آورد که این جریان های یونی القا شده، باعث بالا رفتن دمای بدن می شود و اثر سوء خود را بر بدن می گذارد. به طور کلی ضررهایی که این امواج هنگام ارسال ایجاد می کنند، عبارتند از؛ تداخل در سیستم هدایت هواپیما، تداخل در سیستم گیرندگی و فرستندگی کلیه دستگاه های ماهواره یی، تاثیرات سوء روی مغز و اعصاب و… به طور کلی امواج پارازیتی بدون ضرر وجود ندارد و مادام که پخش می شوند روی هر رسانایی، از جمله بدن انسان، آب و موجودات می نشینند و عکس العمل نشان می دهند. امواج در مسافت معینی نمی مانند و در برخورد با کوه ها، آب ها، ساختمان ها، شیروانی ها، آینه ها و… می توانند چند بار تکرار و تا مسافت های طولانی بازپخش شوند.

با توجه به توضیحات فوق، امواج نقشی انکارناپذیر در پهنه تکنولوژی بازی می کنند و در تبادل اطلاعات نقشی اساسی ایفا می کنند.این امواج بیشترین استفاده را در علوم نظامی و فضایی دارد به طوری که هر روز اخباری از آن در پهنه صنعت و فناوری شنیده می شود ولی جهت جلوگیری از ضررهای احتمالی آن باید قوانین مدون و استانداردی با ضمانت های اجرایی تدوین شود تا استفاده از این پدیده فیزیکی مشکلی برای این کره خاکی به وجود نیاورد.

اینم  عکسی از دستگاه ارسال کننده پارازیت

نويزي كه هم اكنون در فضاي تهران منتشر مي‌گردد همان Terrestrial Interference مي باشد . فرستنده های پخش پارازيت  برای اولین بار از اواسط سال 1381 توسط شركت اريكسون در تهران راه اندازي شدند
اين امواج زميني راديويي يا ميكرو ويو ناميده مي شوند كه همانند سيگنال از برج راديويي فرستاده مي شوند و روي سيگنالهاي اصلي ماهواره سوار مي شوند و باعث مي شوند كه تصاوير ماهواره شما بصورت شطرنجي ديده شوند . معمولا microwave tower  ها يا اين برجها در محلهاي بلند شهر نصب مي شوند . اين امواج براي اولين بار در سال 1965 در آمريكا براي فرستادن امواج راديويي بكارگرفته شد آنها مي خواستند يك دهم هزينه اصلي فرستادن يك باند راديويي را بپردارنداز اين سيستم استفاده مي كردند و با پيشرفت تكنولوژي تقريبا » از سال 1980 اين سيستم منسوخ گرديد.اين امواج در همان برج راديويي توسط دستگاهي مخصوص توليد شده و منتشر مي گردد.
امواج پارازيتی علاوه بر کانالهای تلويزيونی، تلفنهای همراه، انترانت و نتزورکها، درسيستم الکترونيکی کليه دستگاههای ايمنی، از جمله سيستمهای پزشکی بيمارستانها، مراکز تحقيقاتي، علمی، سنجش، دما و هوا و… اختلال ايجاد ميکند ضررهايي كه اين امواج هنگام ارسال ايجاد مي كنند :
1- تداخل در سيستم هدايت هواپيما
2- تداخل در سيستم گيرندگي و فرستندگي كليه دستگاههاي ماهواره اي
3- تاثيرات بسيار منفي روي مغز و اعصاب انسانها
4- تاثير منفي روي جنين كودك
5- عقيم شدن مردان و هزاران عوارض ديگر ….

امواج راديويي را ميتوان متفاوت بار دار کرد، سيگنالهاي الکترونيکي قابليت حمل هر نوع باری که بتوانند از طريق امواج راديويي در هوا به حرکت در آيند و برای هدفهاي متفاوتي بکار گرفته شوند، را دارند. امواج پارازيتی بدون ضرر وجود ندارد و در اساس نيز براي به هم زدن تعادل بکار گرفته ميشود و مادام که پخش ميشوند، بر روی هر رسانايي، از جمله بدن انسان، آب و موجودات مي‌نشينند و عکس العمل نشان ميدهند. امواج تنها در مسافت معيينی نمي مانند و در برخورد با کوهها، آبها ، ساختمانها، شيروانيها،  آينه ها، وسايل نقليه و … ميتوانند چند بار تکرار  و تا مسافتهای طولاني باز پخش شوند.

تاریخچه پارازیت
ایجاد اختلال یا پارازیت انداختن روی امواج ماهواره ای پدیده تازه ای نیست. نخستین اختلال در کانال های ماهواره ای در آوریل سال 1986 ثبت شد.
در آن سال بییندگان کانال «هوم آفیس باکس» (Home Office Box) با دیدن عبارت «کاپیتان نیمه شب» به جای برنامه های این شبکه شگفت زده شدند. این اختلال در برنامه ها با هدف انتقاد از افزایش قیمت اشتراک این کانال تلویزیونی صورت گرفت. یک سال بعد کانال «پلی بوی» نیز با همین مشکل رو به رو شد.
در ماه دسامبر 1995، برنامه های مد- تی وی (Med-TV) ایستگاه تلویزیونی کرد زبانی که برای ترکیه برنامه پخش می کرد، قطع شد که بعدا معلوم شد به دلیل انداختن پارازیت بوده است، ولی شناسایی منشا این پارازیت ممکن نبود. روزنامه صباح ترکیه ادعا کرد که مقامات این کشور مسئول این اختلال هستند.
همچنین در چین، گروه غیرقانونی فالون گونگ موفق شد که در امواج تلویزیون دولتی چین به نام «سی سی تی وی» اختلال ایجاد کند. پیش از آن اقدامات فالون گونگ به نفوذ به سیستم های کابلی محلی و پخش برنامه های خودشان به جای برنامه های دولتی محدود بود.
ولی در سپتامبر سال 2002، ماهواره ای که امواج تلویزیون دولتی چین را مخابره می کرد، در واقع «ربوده شد» و برای پخش تبلیغات فالون گونگ در سرتاسر کشور چین مورد استفاده قرار گرفت. مقامات چین گفتند که اطمینان دارند این امواج مزاحم از تایپی پایتخت تایوان صادر می شود. پس از آن، 15 نفر به اتهام نفوذ به سیستم های تلویزیونی، به حبس هایی تا 20 سال محکوم شدند.
تازه ترین نمونه اختلال در شبکه های تلویزیونی در زمان جنگ عراق رخ داد. در شب آغاز جنگ تلویزیون دولتی عراق به طور موقت دچار اختلال شد، به طوری که برنامه های معمول خبری و سرودهای مهین پرستانه، با خطوط افقی رنگی که از یک منبع ناشناخته می آمد، جایگزین شده بود. پس از آن این شبکه بارها شاهد تلاش هایی برای ایجاد اختلال به روش های نظامی و متعارف تر بود.
پارازیت در ایران
به دنبال نا آرامی های دانشجویی ماه گذشته، سختگیری ها در مورد دسترسی به رسانه های خارجی در ایران شدت گرفت و مقامات ایرانی تلویزیون های فارسی زبان مستقر در لس آنجلس را مسئول تحریک مردم به شورش معرفی کردند.
بدین ترتیب کار جمع آوری دیش های ماهواره ای شدیدتر شد. در ایران با توجه به ارزانتر شدن تجهیزات ماهواره ای در سالهای اخیر بیشتر خانواده ها به آسانی توان خرید آن را دارند.
آن گروه از بینندگان این کانال های ماهواره ای که توانسته اند ماهواره های خود را با وجود سختگیری های اخیر حفظ کنند، می گویند که به تازگی شاهد اختلال در این برنامه ها در داخل تهران و اطراف آن بوده اند.
روزنامه های تهران اخیرا از قول یکی از نمایندگان مجلس گزارش کردند که یک نهاد نظامی از چندین پایگاه خود و همچنین کامیون های حامل این تجهیزات امواج قوی ای برای پارازیت انداختن روی این برنامه ها ارسال می کند.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، قرار گرفتن مداوم در معرض میزان زیاد تشعشع ماکروویو – که استفاده از آنها برای پخش پارازیت روی امواج ماهواره ای ضروری است – می تواند روی سلامت افراد از جمله باروری مردان اثر بگذارد. این مساله سبب نگرانی بعضی از مقامات در ایران شده است.
پارازیت همچنین روی شبکه های تلفنی و خدمات اینترنتی نیز اختلال ایجاد کرده است.
در پی اختلال در ماهواره قبلی شبکه های تلویزیونی فارسی زبان یعنی «یوتلست هات برد» این شبکه ها به ماهواره تل استار 12 منتقل شدند، ماهواره ای که فقط برای دریافت و پخش امواج از آمریکای شمالی طراحی شده است. این نشان می دهد که اختلال فعلی در این برنامه ها باید در اثر امواجی که از قاره آمریکا صادر می شود، به وجود آمده باشد.
در روز ششم ژوئیه پازیت های پراکنده و تاحدی موثر دیده شد و سپس در روز بعد از آن ادامه یافت. مشاهدات روز هشتم ژوئیه نشان دهند شدت گرفتن این پازایت ها بود که دریافت همه این کانال های ماهواره ای را غیرممکن می کرد. تحقیقات در مورد این مساله ادامه دارد.
البته این پرسش مطرح است که راه مقابله با کسانی که درصدد اختلال در امواج ماهواره ای هستند چیست؟
چین اخیرا به منظور جلوگیری از تکرار مزاحمت های قبلی در پخش برنامه های تلویزیونی، ماهواره ای به نام «اپ استار» ساخت فرانسه خریداری کرده که به یک «فن آوری ویژه» برای جلوگیری از «ربوده شدن» امواج مجهز است. سازندگان ماهواره اکنون چنین امکانی را برای مشتریان خود فراهم کرده اند.
چنین نوآوری هایی می تواند تضمین کند که امواج ماهواره ای توسط فرد یا گروه مخالف مورد استفاده قرار نگیرد، هر چند این تجهیزات امکان پارازیت انداختن روی امواج کانال های تلویزیونی «مخالف» را از بین نمی برد و در آینده بینندگان باز هم ممکن است به جای برنامه های ماهواره ای شاهد صفحه های سفید بر تلویزیون خود باشند